Categorieën
Interview

Hoe je leeft en woont kan je een gelukkiger mens maken

Een bezoek aan een volk in het zuiden van China leerde haar hoe harmonieus het leven kan zijn in een gemeenschap. Na een lange weg komt zo’n manier van leven nu ook in Nederland voor haar in zicht, in Veldhoven, waar het komend jaar ecodorp Klein Oers zal verrijzen. Cynthia van Schendel kijkt er naar uit. Want hoe je leeft en woont kan mede bepalen hoe gelukkig je bent. En gelukkig zijn is heel gezond.

Het hele interview is te beluisteren in aflevering 17 van Groene Verhalen.

“Ik ging in de gezondheidszorg werken omdat ik graag mensen wilde helpen en tegelijk vond ik ook het medische aspect heel interessant. Ik maakte de opleiding tot verpleegkundige af. Naast de verzorging kun je als verpleegkundige veel input leveren voor de artsen.
Toen ik al een aantal jaren in de zorg werkte, kwam ik er achter dat ik en mijn mede-gezondheidsprofessionals vooral bezig waren met de symptomen en niet zozeer met de oorzaak. We zagen ook niet het geheel van de mens. Was er buikpijn dan keek je naar de buik, maar bijvoorbeeld niet naar het hoofd, hoewel daar heel duidelijk een link is. En de huid hangt samen met hormonen en de groei.
Ik heb daarna verschillende opleidingen gedaan, zoals kruidengeneeskunde. Ik heb wel steeds de wetenschap meegenomen. Ik vind het belangrijk dat ik datgene wat ik meegeef aan patiënten en cliënten ook wetenschappelijk kan onderbouwen.

Gelukkig zijn is gezond

“Gezond leven heeft ook te maken met hoe je woont. Gelukkig zijn is heel gezond. Hoe je leeft en woont kan mede bepalen hoe gelukkig je bent.Ik heb een dorp bezocht van een volk in Zuid-China, de Buyi – mijn dochter stamt daar vanaf – en die kennismaking was heel inspirerend. Ik zag hoe zij daar leven samen met de natuur en met elkaar, grotendeels zelfvoorzienend. Ze zorgen voor elkaar.
Je ziet daar allemaal huizen die aan elkaar zijn gebouwd, er wordt elke keer een huisje aangebouwd. En ze leven echt samen, wel ieder in een eigen woning, maar ze koken samen in grote stoompannen die op elkaar zijn gestapeld. En dan zitten ze met het hele dorp op een pleintje. De oudere mensen letten op de spelende kinderen, anderen spelen een schaakspel. En ook besluiten nemen ze samen. De oudere en wijzere mensen hebben daar en belangrijke rol in. Het was een heel mooi en harmonieus plaatje.

De Buyi bestaan uit meerdere culturen die bij elkaar zijn gekomen in de bergen van Zuid-China. Het zijn mensen uit Laos. Vietnam, Thailand, die een manier hebben gevonden om daar in de bergen te overleven en zo samen sterk zijn geworden.

Hier in Nederland kwam ik er achter dat er woningnood is, dat heb ik zelf ervaren. Die woningnood, samen met de ervaring in Zuid-China en het aspect van gezondheid, deed een plan in mijn hoofd ontstaan over een ecodorp.

Mensen zoeken en samen besluiten

Dan heb je een idee, maar hoe dan verder? Ik heb een oproep gedaan bij Omslag en op Facebook in een groep over zelfvoorzienend leven. Ik kreeg een reactie van Wendy van der Grinten, die ook met dat idee rondliep. Met een klein clubje mensen hebben we toen veel dingen verzonnen en een stichting opgericht. Ik wist niks in die tijd. Maar ik had veel aan de gemeente Veldhoven, die vragen ging stellen en de stedenbouwkundig architect die ging tekenen om het wat concreter te maken. Zo kregen we hulp om het plan wat meer bodem te geven.
Daarnaast groeide de groep en we bedachten al snel dat we sociocratisch wilden werken om gedragen besluiten te krijgen. Het mooie van sociocratie is, dat iedereen aan bod komt. In elke groep zijn er mensen die het hoogste woord hebben en mensen die er niet zo makkelijk tussen komen maar misschien wel heel goede ideeën hebben.
We werken met kringgesprekken. In het dorp zijn verschillende kringen rond bepaalde thema’s en boven alle kringen staat de dorpskring. Zo is er de waterkring die nadenkt over waterzuivering en de waterhuishouding in het dorp. Zo’n kring bereidt een besluit voor, maar het echte besluit wordt door het hele dorp genomen. Daarbij geeft iedereen zijn of haar mening, het is heel belangrijk dat iedereen wordt gehoord. Daarna komen er verdiepende rondes, totdat alles is gezegd. Daar komt uiteindelijk een voorstel uit en daarmee ga je consent of niet. Als niemand bezwaar heeft, dan is het aangenomen. Als er iemand is die bezwaar heeft, kan die een nieuw voorstel doen. Misschien moet er nog voldaan worden aan een randvoorwaarde.
Met sociocratie krijg je betere en ook gedragen besluiten.

Betrokken blijven bij het bouwproces

We zijn nu een bouwteam aan het creëren met de architect, een aannemer en mensen van het ecodorp. Het is belangrijk dat de pioniers die met hart en ziel daar willen gaan wonen, ook betrokken zijn bij het bouwproces. Sommige van onze keuzes zijn echt anders dan de keuzes die een projectontwikkelaar zou maken. De initiatieven van onderaf, zoals ons ecodorp, willen toch iets meer dan een projectontwikkelaar, zelfs als die ook duurzaam wil werken.
We hebben bijvoorbeeld een belangrijk discussiepunt gehad rond het verwarmen van de huizen. De energiekring had berekeningen gemaakt waar uit kwam dat wij voldoende hebben aan één warmtepomp per blok van acht woningen. Maar de professionals hadden een ander systeem uitgedacht. Bovendien wilden we bij de ventilatie warmte terugwinnen, waardoor er wat meer buizen nodig zijn. wat de architect ingewikkeld vond worden. Het werd een hele discussie en het was best spannend. Maar toch wilden we er als bewoners een goede keuze in maken. En uiteindelijk is onze keuze er door gekomen, maar als je er niet bovenop zit, dan worden de keuzes voor je gemaakt. Maar gelukkig hebben we een architect die zegt: jullie moeten er wonen en ik wil dat jullie er blij van worden.

Leven met elkaar en met de natuur

We hebben als groep al eens geoefend hoe het straks zal zijn als het ecodorp klaar is. Iedereen is op de plek gaan staan waar hun huis gaat komen. Je ziet dan wie je buren zijn. Ik kan me er al best veel bij voorstellen. In mijn hoofd heb ik mijn huisje al helemaal ingericht. En ook het samenleven. Dat ik niet meer elke dag hoef te bedenken wat ik ga koken. Het lijkt me heerlijk als ik even met mijn bordje naar het dorpshuis kan lopen om wat eten te halen. Misschien eet ik daar, misschien eet ik in mijn eigen huis, net hoe het uitkomt.
En er zijn ook steeds mensen waar je even naartoe kan gaan. Als er iets leuks voorvalt dan wil ik dat meteen delen. En andersom ook, als er iets minder moois is gebeurd, dan kun je ook terecht bij je buren.
Ik zie ook voor me hoe alleenstaande ouders hulp kunnen krijgen als ze eens ziek zijn. Dan kan iemand zeggen: ik neem je kindjes wel even mee naar de kinderboerderij.
Er zijn zoveel voordelen aan het leven in een gemeenschap. Ik zou ook graag retraites willen geven om mensen te laten ervaren hoe het is om met de natuur samen te leven. Mensen die even de weg kwijt zijn of op een kruispunt in hun leven staan en grote keuzes moeten maken, tegen hen zou ik willen zeggen: kom maar gewoon logeren. Er komen waarschijnlijk ook een of meer bed-and-breakfasts in het ecodorp en misschien kan ik ook nog een pipowagentje in mijn eigen tuin zetten. Laat mensen maar komen en ga dan maar zelf je voedsel mee verbouwen en leven van regenwater en geef je nutriënten terug aan de natuur, want we hebben geen riool. Dan stap je even uit het leven waar de meeste mensen in zitten. In de verdiepingsdagen van het ecodorp hebben we ervaring met methoden om heel dicht bij jezelf te komen: waar wil ik naartoe, wie ben ik daadwerkelijk, wat wil het kind in mij, wat wil de volwassene in mij. Dat soort gesprekken en diepgang zou ik met mensen willen beleven. De natuur is daarbij voor mij de belangrijkste inspiratiebron. Ik zit ook niet meer op sociale media, ik haal alle inspiratie uit de natuur zelf. Je kunt het overal vinden. Als ik een boswandeling maak of ik zie een vlinder of een zonnestraaltje of ik hoor een wild zwijn, dan doet dat iets meet mij. Dan voel ik me een met de natuur, klein maar ook heel erg opgenomen in alles wat leeft. Een betere manier van je vitaal voelen is er niet. Verbonden zijn met de natuur is echt leven.

De website van Klein Oers

Over de Buyi