Categorieën
Afleveringen

Aflevering 10 – oktober 2021

In de tiende aflevering van Groene Verhalen een gesprek met Juffermans (1945). Al sinds de jaren zeventig, toen het rapport van de Club van Rome verscheen, zet hij zich in voor een schone duurzame wereld. En zo’n wereld moet in zijn ogen ook rechtvaardig zijn. Grondstoffen, energie en het gebruik van de Aarde zou eerlijk verdeeld moeten zijn. Zo ver zijn we nog lang niet.

Verder de rubrieken Oproepen, Verhaal, Gedichten en Nieuws.

Productie en presentatie: Dick Verheul. Bijdragen van Els de Groen, Yvon Eerland, Greetje Salima.

Groene Verhalen is een maandelijkse video en daaraan gekoppeld een website en een elektronische nieuwsbrief. Groene Verhalen is een initiatief dat mensen bij elkaar wil brengen die de wereld mooier willen maken. Denk aan een duurzame manier van leven, geluk brengen in het leven van anderen, de vrede in de wereld bevorderen, ruimte geven aan de natuur en op een verantwoorde manier omgaan met de rijkdommen die de Aarde biedt, eerlijk delen, rechtvaardigheid en solidariteit.

Neem een abonnement op de nieuwsbrief voor een euro per jaar.

Bekijk ook de andere afleveringen.

Aflevering 10 als podcast

Wie genoeg heeft aan geluid kan de tiende aflevering hieronder beluisteren, bijvoorbeeld tijdens een lange treinreis of ’s avonds in bed.

Categorieën
Muziek

De Aarde zingt haar lied

Aan het slot van de tiende aflevering van Groene Verhalen zingt Wendy Lina het lied ‘Aarde’, dat zij schreef ter gelegenheid van de Dag van de Aarde in 2017.

In het lied vertolkt de zangeres de beleving van de Aarde zelf: “Kleine voetjes kriebelen mijn huid, dikke wortels groeien aan mij vast”. Het lied werd gepresenteerd op de Dag van de Aarde, die elk jaar wereldwijd wordt gevierd op 22 april.

Naast de zang bespeelt Wendy Lina ook de marimba, een aan de xylofoon verwant muziekinstrument uit de familie der idiofonen. Marimba’s hebben net als de xylofoon houten staven. Een marimba heeft een warme volle klank.

De muzikale begeleiding is in handen van The Moonlight Heroes, bestaande uit Makko Coster en Fried Manders.

Aarde

ik draai
ik beef
ik bonk
ik ben
ik zweef mijn weg om de zon
ik gons
ik leef

ik kolk
ik zoem
ik waak
ik brand
ik dans een koers met de maan
ik draag
ik voemuziekl

kleine voetjes kriebelen mijn huid
dikke wortels groeien aan me vast
zachte druppels glijden op mijn rots
wilde wolken waaien om mij heen

ik draai
ik voel
ik bonk
ik draag
ik zweef mijn weg om de zon
ik ben
ik leef

Links

Wendy Lina

The Moonlight Heroes

Categorieën
Verhaal

Hond

Yvon Eerland woont in een woongemeenschap Centraal Wonen aan de rand van Den Haag. Zij schrijft columns over haar leven op haar woonplek en haar liefde voor de natuur. In aflevering 10 van Groene Verhalen vertelt zijn het verhaal ‘Hond’.

Ik ga op een hond passen. Ik weet wat dat inhoudt want ik heb negen maanden hondje Plup in huis gehad. Plup de foxterriër die je de hele dag bezig kon houden met haar hyperactieve gedoe. Totaal overspannen werd ik van Plup en van het idee dat er iets met haar zou kunnen gebeuren waardoor ik haar niet heelhuids bij het baasje kon afleveren. Angstvallig hield ik de tuindeur dicht; ze mocht eens ontsnappen. Nee, deze keer zou ik het totaal anders aanpakken: Geen stress over weglopende honden want ik zou een traphekje installeren voor de tuindeur.

De dag kwam dat ik het gewenste traphekje bij Emmaus zag staan. Op de fiets wilde ik het meenemen, al fietsend. Maar dat ging niet goed. Het was gevaarlijk zelfs. Dus ik ging lopen met het houten hekje. Drie kwartier later, volledig bezweet, belde ik vriend Simon met de bakfiets om me de laatste meters te helpen. De laatste loodjes zijn altijd het zwaarst en ik kon echt niet meer. Simon heeft direct het hekje geïnstalleerd. Dus nu was alles klaar voor de oppashond.

Geen hondje deze keer maar een groot grijs bakbeest van een Saarlooswolfshond, Fabel. Ja, Fabel van Ryanne. Ze heeft me haar reservesleutel gegeven dus dan kan ik Fabel halen en terugbrengen naar huis wanneer ik wil. Relaxed. Maar ik was de eerste dag niet zo relaxed. Met pijn in mijn buik haalde ik Fabel op. Zou hij nog steeds goed op me reageren? We hadden geoefend en hij had naar me geblaft toen ik binnenkwam. Als antwoord siste ik. Dat moet bij honden, sissen, “Tssst.” Dan doen ze het niet meer. Nou, vandaag bij binnenkomst stond Fabel toch lief naar me te kijken! Geen geblaf. Het tuig ging om en via een boompje buiten gingen we naar mijn huis. Ik was er klaar voor. Het traphek was dicht, de hele godvergeten toestand met honden kon beginnen. Ik stond in de ‘Plupstand’ ; klaar om op te treden als het te dol werd. Maar Fabel ging liggen. Na een uurtje lag hij nog. Verder deed hij niets. Af en toe bewoog hij één van zijn grote opstaande oren omdat hij een geluidje buiten hoorde en toen viel hij in slaap. Hij slaapt nota bene! Dat deed Plup nooit. Die zette de boel op stelten. Maar dit is een hele rustige loebas van een hond. Niets om me druk over te maken.

Fabel kan je knuffelen tot je helemaal verdwijnt in zijn witte ondervacht. Ondertussen zing ik een mooi liedje voor hem: ‘Easy like Sunday morning’. Want Fabel is gemakkelijk. Piece of cake zo’n wolf. En als vriend Simon binnenkomt is hij bang en verstopt zich achter mij. Ik ben zijn rots in de branding en hij is mijn sterke wolfshond met de energie van een paard. Wat word ik hier gelukkig van.

Categorieën
Nieuws

Crowdfunding voor Land van Aine

De bewoners van Ecodorp Land van Aine in Ter Apel zijn een crowdfundingsactie begonnen om hun terrein gezond te maken. Het motto is: “Asbest eraf, zon erop”.

Een voormalige fabriek op een braakliggend verwaarloosd oud industrieel terrein van negen hectaren wordt momenteel omgetoverd tot een natuurlijk ecodorp met moestuinen, kruiden, bloemen, een voedselbos, kleinschalige bedrijvigheid en minstens 30 ecowoningen.

Er is nog veel werk te doen en daarvoor is geld nodig in de vorm van leningen en giften. Het gaat onder andere om het verwijderen van asbest in het oude fabriekspand, vertelt bewoonster Susan Goslinga.

Het ecodorp is genoemd naar Aine, een Keltische maangodin die sterk verbonden is met de zomer. Zij is pittig vurig en daadkrachtig. De Kelten associeerden haar met liefde, vruchtbaarheid, genezing, groei en bloei.

De website van Land van Aine

Categorieën
Nieuws

Pelgrimstocht rond Nijmegen

Tweemaal per maand gaat een groep pelgrims vanuit de Nijmeegse Stevenskerk op pad voor een pelgrimstocht van 136 kilometer. De tocht, Walk of Wisdom, staat los van religie, het gaat hier om wijsheid. De route gaat om Nijmegen heen en eindigt op de plek waar het begon.

De organisatoren zeggen erover op de website: “De Walk of Wisdom verbindt klassieke levensvragen met moderne thema’s: de zoektocht naar authenticiteit en de uitdaging om met miljarden mensen te leven op één planeet. Keuzes die ieder van ons afzonderlijk maakt, beïnvloeden het geheel en het geheel beïnvloedt ieder van ons afzonderlijk.”

Het idee voor de Walk of Wisdom ontstond in 2008, toen een professor zijn studenten uitdaagde om een ritueel te bedenken ‘dat de wereld kon redden’.

Hoe iedere deelnemer de tocht invult is aan hen zelf. Ze kunnen alleen lopen of samen met anderen, in één keer of in etappes. De website over de Walk of Wisdom helpt de pelgrims op weg. Er kan een handleiding worden gedownload met tips en suggesties.

Links

Website van de Walk of Wisdom

Categorieën
Nieuws

Woonwerkpand Tetterode 40 jaar

Woonwerkpand Tetterode in Amsterdam viert van 15 tot 17 oktober het 40-jarig bestaan. Het gebouw, dat in 1981 werd gekraakt, is nu een woonwerkpand met ongeveer 150 leden die verschillende ruimtes beheren, van kleinschalige bedrijven, ambachtelijke werkplaatsen, culturele en maatschappelijke organisaties, ateliers en woningen.

Zelfbeheer is de hoeksteen van Tetterode. Dankzij het zelfbeheer, de zelfwerkzaamheid en omdat het pand toch al afgeschreven was, zijn de huren laag. Er zijn dan ook veel non-profitbedrijven in het complex gevestigd, die op andere plekken in Amsterdam de huur niet kunnen opbrengen. De vereniging selecteert nieuwe leden op hun doelstellingen.

Vorig jaar verscheen over de geschiedenis van Tetterode het boek Zeggenschap zonder bezit. Het beschrijft hoe een anarchistisch kraakpand zich ontwikkelde tot een actueel en inspirerend model voor alternatieve woon- en werkvormen met meer zeggenschap en zelfbeheer. Het boek is natuurlijk uitgegeven in eigen beheer.

Het jubileum zal worden gevierd met tal van evenementen, open ateliers, gesprekken, muziek en Splitterdesplatter dolle knutselbende in de Crèche.

Links

De Website van Tetterode

Categorieën
Oproepen

Oproepen oktober 2021

Vind gelijkgestemden in je eigen omgeving om iets te ondernemen, van een eetclub tot een woongroep en van een boswandeling tot de aanleg van een voedselbos. Stuur oproepen in, om mensen in je omgeving te vinden om samen de wereld mooier te maken.

Het Nationale Boomspiegelfeest

De Guerilla Gardeners roepen op om zaterdag de negende oktober een groot Boomspiegelfeest te houden. De boomspiegel, de lege grond rondom een boom in de stoep, is een perfecte plek om de stad te vergroenen. Een groene boomspiegel ziet er kleurig en gezellig uit en is een fijne plek voor wilde bijen, vlinders en andere insecten. Het zorgt voor een feestje voor de beestjes. Kijk op de website van de Guerilla Gardeners waar de feestjes zijn.

Training geweldloze communicatie in Eindhoven

Voor wie meer zelf-compassie wil en minder gedoe in je relatie, in het werk of bij de opvoeding is er op zaterdag 3 en zondag 4 oktober in Eindhoven een training geweldloze communicatie ofwel verbindende communicatie, voor een daadkrachtige transformatieve verbindende kijk. Het wordt georganiseerd door Strohplatz. www.verbindendecommunicatie.com

Stukje grond gezocht in Zuid-Holland

Een oproep van Sonja uit Rotterdam: “Ik zoek een stukje grond ergens in Zuid Holland in de stilte bij bos of weiland voor Yurt of pipowagentje, tijdelijk of voor langere tijd, te huur of te pacht.”
E-mail: uitlaatdienst (at) honderonde (punt) nl

Inspiratie week voor wie een gemeenschap wil opzetten

Van 9 t/m 16 oktober vindt op Ecolonie in de Franse Vogezen de kennis- en inspiratieweek plaats met de titel ‘Waar wil jij landen?’ Het gaat over het beginnen van een woon-werkgemeenschap. Docenten zijn Henkjan de Blaauw en Johan Hoeijmakers, beiden al vele jaren betrokken bij Ecolonie.|
www.ecolonie.eu/nl

Meewerken op Vlierhof nabij Nijmegen

Op Vlierhof, een kleinschalige ecologische woongemeenschap in de omgeving van Nijmegen, zijn regelmatig mogelijkheden voor vrijwilligerswerk. Op het terrein is een boomgaard, een groentetuin en een grote kas. “We wonen en werken op deze prachtige plek, die we met liefde hoeden,” zeggen de bewoners. Van 18 t/m 22 oktober is er een week waar meewerken wordt gecombineerd met activiteiten als Ecstatic dance, Yoga en saunabezoek.
www.vlierhof.org

Klimaatactie in Den Haag

Onder het motto ‘De crisis is nu!’ zal Extinction Rebellion het hart van Den Haag blokkeren en de noodtoestand voor het klimaat uitroepen. Ze eisen van de regering dat Nederland in 2025 klimaatneutraal is op een rechtvaardige manier. Van 11 tot 18 oktober, kijk op de website hoe je kunt meedoen.
extinctionrebellion.nl

Dansfeestjes makkelijk te vinden

Wie graag danst op blote voeten kan een uitgebreid overzicht vinden van dansfeestjes in heel Nedferland op www.blotevoetendans.nu

Oproepen inzenden

Meer oproepen lees je in de Nieuwsbrief. Heb je zelf een oproep, stuur die dan hiertonder in of per e-mail

[contact-form-7 id=”136″ title=”Oproep inzenden”]
Categorieën
Interview

“Economie gaat niet over geld, maar over hoe we samenleven”

Al voordat de Club van Rome in 1972 het rapport ‘Grenzen aan de Groei’ uitbracht, zette Jan Juffermans (1945) zich in voor een betere, rechtvaardige wereld. En tot op de dag van vandaag gaat hij daarmee door. het is nodig, we moeten anders naar de economie gaan kijken. “In Den Haag hebben ze het nog steeds niet begrepen. Daarom werken we aan een brede beweging, niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd. De Wellbeiing Economy.

In de tiende aflevering van Groene Verhalen komt Juffermans uitgebreid aan het woord. Een samenvatting van het interview volgt hieronder.

Werken aan de wereld

Via mijn studie in Leiden kwam ik in contact met de Stichting Twee Procent. Er was ook een Wereldwinkel in Leiden, de wereldwinkels kwamen toen net op. We waren bezig met een rechtvaardige verdeling op de Aarde. We begonnen bekendheid te geven aan de vakbeweging in Latijns Amerika. De mensen die betrokken waren bij de stichting Twee Procent besteedden twee procent van hun inkomen aan de vakbeweging in Latijns Amerika. Onze inspirator was professor Tinbergen, die had berekend dat 2 procent ontwikkelingshulp nodig is, terwijl het Nederlandse budget 0,7 procent is. En dat geld is bovendien vervuild: er zijn verschillende berekeningen dat van de ontwikkelingshulp een veelvoud terugstroomt naar de rijke landen. Neokolonialisme ten top.

Toen in 1972 het Rapport van de Club van Rome verscheen – Grenzen aan de groei – kwam er een problematiek bij. ‘Mijn hemel, is dit onze toekomst?!’ Zo verschoof mijn aandacht naar ecologie.
In 1987 kwam ook nog het rapport van de Brundtlandcommissie, ‘Onze gezamenlijke toekomst’.

Ik was vanaf het begin donateur van De Kleine Aarde en later kon ik er gaan werken.

De Kleine Aarde

In de jaren zeventig maakte ik samen met mijn partner Marian een reis van tien maanden naar India, over land. Onderweg waren we al min of meer vegetariër geworden. Toen ik terugkwam las ik een artikel over de schande van de vleeseter, van een zekere René Dumont. Hij noemde vleeseters de moderne kannibalen, die de wereldvoedselproblemen groter maken.
Ik was onder de indruk van het verhaal en maakte een poster “Minder vlees mevrouw, u weet wel waarom”, want ik werd getergd door een reclame van het productschap voor Vee en Vlees. Ik schreef er een stuk over in het tijdschrift De Kleine Aarde. Twee jaar later kon ik daar gaan werken. Dus ik verhuisde van Valkenburg aan de Rijn naar Boxtel. Ik mocht de uitgeverij van De Kleine Aarde runnen en werd redacteur van het tijdschrift. Daardoor ging ik ook zelf meer schrijven.
In 2010 stopte de stichting De Kleine Aarde na vele jaren van experimenten met duurzaam bouwen, duurzame landbouw, recycling, hergebruik en meer. De grond en de gebouwen gingen terug naar de gemeente Boxtel, die eigenaar is. En er komt nu een hele nieuwe fase.

Zelf milieubewuster leven

vanaf het begin heb ik alle informatie opgezogen die van De Kleine Aarde kwam. Ik ging compost maken, mijn huis isoleren, dubbel glas, voorzetramen. In Boxtel op het terrein van De Kleine Aarde gebeurde dat ook, met cursussen en studiedagen.
In het huis waar ik nu woon heb ik alles uitgewerkt, tot en met een warmtepomp. De vloer is geïsoleerd, de planken zijn tweedehands.
En sinds 2015 is het huis helemaal op de zon. En we krijgen nu geld terug, omdat ik meer energie lever da=n ik gebruik.
Ik heb veel plezier gehad om al die dingen uit te proberen.
Als ik een paar tips zou moeten geven, dan noem ik in de eerste plaats biologisch eten, en dan liefst uit de regio.
Je kunt ook een volkstuin beginnen, alleen zijn er momenteel wachtlijsten.
En koop zo mogelijk tweedehands. Ik zie dat het nu druk is in de kringloopwinkels. Het is een stuk makkelijker geworden om duurzaam te leven.

De Ecologische Voetafdruk

Op een conferentie in Aalborg, Denemarken, hoorde ik professor Bill Rees, die vertelde hoe je kunt berekenen hoe groot het beslag van en stad is op de wereld: hoeveel ruimte gebruik je en hoeveel CO2 stoot je uit. Toen ik terugkwam op De kleine Aarde zei ik: dit zou iets voor ons kunnen zijn. Het is zowel een sociale indicator – de verdeling – alsook een ecologische indicator. Het verband tussen milieu en ontwikkeling kwam hier samen. In 1996 brachten Rees en Wackernagel hun boek ‘Our Ecological Footprint’ uit. De Kleine Aarde organiseerde in Utrecht een debat over het model. Acht gemeenten deden mee aan een proefproject en later heb ik zelf een Nederlandstalig boek geschreven.
Het model van de voetafdruk toont heel precies aan hoe groot het beslag is op landgebruik en op energie. Je kunt dat voor jezelf uitrekenen, je persoonlijke voetafdruk, maar ook voor een stad, een land, voor producten, een bedrijf. De Klimaatvoetafdruk is nu een bekende term geworden. Dan bereken je in de hele keten, tot en met de boortorens voor de olie, hoeveel energie het allemaal nodig heeft.
Ook de factor landgebruik is uitermate actueel, want we zijn met een soort landroof bezig. Wij gebruiken de beste gronden van de wereld en we betalen nooit de volle prijs. Als je bananen of sinaasappelen koopt, dan gebruik je een stukje land elders. En voor een stukje vlees is wat grond in verre landen gebruikt voor het veevoer. Nu we in de problemen zitten is het belangrijk om nuchter met deze cijfers te werken.
Nederland zit gemiddeld op 5,1. Een Nederlander gebruikt 5,1 hectare landbouwgrond van de Aarde. Er is gemiddeld maar 1,7 hectare beschikbaar per wereldbewoner. We zitten in Nederland ver boven een eerlijk Aarde-aandeel.
Het wereldgemiddelde zit al op 2,6. Dat betekent dat we meer gebruiken dan de Aarde aan kan. We zijn in ‘overshoot’.

Rond 1970 werd de Aarde te klein voor het wereldwijde energie- en grondstoffengebruik. Vanaf dat moment moeten we gaan delen. De groei van de wereldbevolking en de groei van de consumptie gaat ver over de grenzen. We zitten nu zo’n 70 procent boven een duurzaam niveau.
De Club van Rome heeft het in feite al aangekondigd. Het is een soort mondiale domheid dat men dat niet serieus heeft genomen. Het klimaat is nu een serieuze politieke kwestie, maar het verhaal van de grond wordt nog steeds niet serieus genomen.
Ik ben nu bezig met een rechtszaak: Footprint Justice.

Rechtvaardigheid

De combinatie die ik op De Kleine Aarde vond van rechtvaardigheid en ecologie komt ook weer terug in het rapport van de commissie Brundtland. In de jaren negentig concludeerden we op de Kleine Aarde dat de economie zou moeten veranderen, anders gaan er rampen gebeuren, zowel sociaal als ecologisch.
Toen ik in 2006 mijn boek aanbood aan professor Goudswaard, vroeg hij mij of ik vanuit De Kleine Aarde zou willen meedoen aan een Platform voor een Duurzame en Solidaire Economie. Ook daar kwamen rechtvaardigheid en ecologie weer samen. In de Voetafdruk zit dat model ook.
Het Platform is de laatste jaren met een nieuw project begonnen, met de naam Footprint Justice, gebaseerd op Climate Justice. Van de klimaatproblemen weten we dat die veroorzaakt worden door de rijkste landen. Maar het landgebruik blijft tot nu toe buiten beeld.
Vanuit het Vredespaleis kregen we het advies om daarvoor een Advisory Opinion procedure te gaan volgen. Dat betekent dat de VN aan het Internationaal Gerechtshof een Advisory Opinion aanvraagt over de stelling: “A Fair Earth Share is a Human Right” – een eerlijk Aarde-aandeel is een mensenrecht, voor nu en voor komende generaties.
Het hebben er nu een stuk over geschreven en we hebben al de steun van Jan Pronk, van Hans Opschoor en van Nico Schrijver. Nu zoeken wij landen de deze vraag voorleggen aan de VN.

Urgenda spande een rechtszaak aan over het klimaat, wij willen ook zoiets, maar dan over het landgebruik. Dat heet ‘Footprint Justice’. Via de voetafdruk kun je aantonen dat landen veel te veel gebruiken. Een berekening van één land is een getal op zich. Maar als je de voetafdruk van twee landen berekent, krijg je een wetenschappelijk verhoudingsgetal. Dat gaan we gebruiken.
Zodra dit wordt geformuleerd in het internationaal gerechtshof, krijgen alle landen de vraag ‘wat vindt u van de stelling’. Dan ontstaat in elk land een debat over arm en rijk.
Het wordt een lange weg, maar we zijn begonnen, we zijn nu twee jaar bezig. Het voorstel ligt inmiddels bij de nieuwe club de Wellbeiing Economy Alliance.

Our New Economy

Ik ben nu heel actief met het onderwerp ‘economie’. Als de huidige groei-economie door zou blijven gaan, dan loopt de zaak in ecologisch opzicht — en ook sociaal — helemaal fout.
Ik zat al in het Platform voor een Duurzame en Solidaire Economie, daar werken we samen met andere groepen, en we hebben ‘Our New Economy’ mee helpen oprichten. Die organisatie werkt eraan om het economie-onderwijs te veranderen. Een economie voor rechtvaardigheid op een schone planeet.
Enkele jaren geleden ontdekten wij een internationale groep, de Wellbeiing Economy Alliance, waarvan Katherine Trebeck een van de voortrekkers is. Er zijn al 200 organisaties en initiatieven lid van, onder wie Kate Raworth van de Donut-economie en Christian Felber van de Economy for the Common Good.

Wellbeiing Economy is een nieuwe kijk op de economie: economie is niet het geld maar economie is onze samenleving, hoe wij ons leven organiseren. Het is een brede visie op economie.
Geld is niet meer primair, we gaan werken met nieuwe indicatoren, zoals de voetafdruk, de sociale verdeling, landbeslag.
Het concept van de Wellbeiing Economy verenigt al die activiteiten op landbouwgebied, op bouwgebied, op voedingsgebied en meer.
We hebben inmiddels een Nederlandse afdeling (een ‘hub’) van de Wellbeiing Economy Alliance opgericht.
Tegelijkertijd liep de Transitiemotor, een wekelijks debat via Zoom. Die organiseerde de Maand van de Duurzame Doorbraak en we hopen nu op het Jaar van de Duurzame Doorbraak.
Het is hard nodig dat we naar een Wellbeiing Economy toe gaan. In Den Haag hebben ze het nog steeds niet begrepen. Daarom werken we aan een brede beweging, niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd.

Links

De website van Jan Juffermans

Wellbeiing Economy Alliance (WEall)

Nederlandse afdeling van ‘WEall’